Η «Μικρή Βενετία» της Ελλάδας. Ο υπέροχος τόπος, όπου οι αντίπαλοι του Καραΐσκάκη τον καταδίκασαν για προδοσία! Δημιουργήθηκε από την ένωση μικρότερων νησιών. Την ομορφιά της μνημόνευσε ο Παλαμάς (φωτο & βίντεο)

Την αποκαλούν και «νερένια πόλη» γιατί είναι ανεπτυγμένη σ’ ένα μικρό νησάκι ριζωμένο στο νερό. Εκτός από φυσική ομορφιά, έχει και πλούσια  ιστορία αφού εκεί έγινε η δίκη του Καραΐσκάκη την 1η Απριλίου 1824, από τους αντιπάλους του που ήθελαν να τον απομακρύνουν από τη στρατιωτική ηγεσία της επανάστασης.

Το Αιτωλικό ξεκίνησε ως ένα μικρό νησιωτικό σύμπλεγμα στη μέση της λιμνοθάλασσας, όπου οι ψαράδες ένωσαν τις ακτές τους με ξύλινα γεφυράκια. Σιγά-σιγά αυτά τα νησάκια ενώθηκαν δημιουργώντας το πρώτο ενιαίο νησί.

Ο πληθυσμός του Αιτωλικού φτάνει τους 5.349 κατοίκους

Ανατολικόν, Αντελικόν, Αιτωλικόν

Για το όνομα του Αιτωλικού υπάρχουν αρκετές εκδοχές. Η πρώτη θέλει να ονομάστηκε «Ανατολικόν» κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821. Ιστορικές αναφορές και δημόσια έγγραφα της εποχής το αναφέρουν με αυτή την ονομασία με την αιτιολογία ότι ήταν το ανατολικότερο νησάκι των Εχινάδων ή επειδή ήταν ανατολικά του Αχελώου.

Ο Κωστής Παλαμάς σε ένα ποίημα αναφέρει:«Θα το γρικήσ’ η γειτονιάθα το βουήξ’ η χώρατα περιβόλια στ’ Αντλικόστο Μεσολόγγι οι μώλοι…»

Ως «Αντλικόν» αναφέρεται σε πολλά δημοτικά τραγούδια. Όμως η κανονική του προέλευση είναι από τη λέξη «αντλώ» και αυτό γιατί λόγω της θέσης του τόσο κοντά στην επιφάνεια του νερού, όπου και αν έσκαβαν, ακόμα και στα πιο ρηχά σημεία, αντλούσαν νερό.

Η ονομασία που επικράτησε είναι «Αιτωλικόν». Όπως αποκαλύφθηκε τελικά ήταν το αρχικό της όνομα 100 χρόνια πριν από την έναρξης της επανάστασης του ’21

Από τον Φεβρουάριο του 2002 τα ξύλινα γεφύρια που ενώνουν το νησί ανακηρύχθηκαν ως ιστορικά και διατηρητέα μνημεία. Αποτελούν αξιόλογο δείγμα τεχνικού έργου υποδομής του 19ου αιώνα και είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής.

Το Αιτωλικό ως και το τέλος του Β. Παγκοσμίου Πολέμου ήταν εμπορικό λιμάνι και κέντρο ολόκληρης της περιοχής με μεγάλη εμπορική δραστηριότητα.

Η δίκη του Καραϊσκάκη στο Αιτωλικό το 1824

Τον Οκτώβριο του 1823 ο Καραϊσκάκης που υπέφερε από φυματίωση βαριάς μορφής είχε πάει στην Κεφαλονιά για να τον εξετάσουν εξειδικευμένοι γιατροί. Εκεί όλοι του συνέστησαν να σταματήσει κάθε δραστηριότητα και να πάει κάπου να περάσει ήρεμα τις τελευταίες του στιγμές.

Από την Κεφαλλονιά ο Καραϊσκάκης περνάει στο Μεσολόγγι, αλλά καθώς εκεί βρίσκεται ο Μαυροκορδάτος με τον οποίο είχαν εχθρικές σχέσεις, προτιμάει να ξεχειμωνιάσει στο Αιτωλικό. Στις 19 Μαρτίου στέλνει τον ανιψιό του τον Ψαρογιαννόπουλο για μερικά θελήματα στο Μεσολόγγι. Εκεί παλικάρια του Μαυροκορδάτου τον συλλαμβάνουν και τον χτυπάνε. Ο Καραϊσκάκης πάνω στον θυμό του στέλνει μερικά από τα καλύτερα παλικάρια του και ανταποδίδει το χτύπημα.

Η εκκλησία της Παναγίας στο Αιτωλικό όπου έγινε η δίκη του Καραϊσκάκη

Ο Μαυροκορδάτος που περίμενε ένα στραβοπάτημα του ήρωα προσπάθησε να τον προκαλέσει με την υπόθεση του ανιψιού του και άρπαξε την ευκαιρία να τον κηρύξει προδότη με την κατηγορία ότι είχε συμφωνήσει με τον Ομέρ Βρυώνη να του παραδώσει το Μεσολόγγι. Έτσι δίκασε τον Καραϊσκάκη με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας.

Το μοναδικό στιγμιότυπο της δίκης που έγινε γνωστό είναι αυτό που διηγήθηκε ο αγωνιστής του 1821 Νικόλας Κασομούλης μέσα από τη βιογραφία του. Ένας διάλογος που είναι σχετικός με την παροιμιώδη αθυροστομία του Καραϊσκάκη:

Καραϊσκάκης: -Αν βάλετε θεμέλιο εις τα λόγια μου, εκατό ζωές να έχω δεν γλυτώνω, πλην ποτέ έργο δεν έκαμα. Κριτής (Γαλάνης Μεγαπάνου): -Βρε, ηξεύρομεν Καραϊσκάκη όπου λέγεις όλο λόγια. Μα διατί να τα λέγης έτζι; (πρόστυχα). Καραϊσκάκης: -Το έχω χούι, κυρ Πάνο. Κριτής: -Μα γιατί να το έχεις αυτό το χούι, ενώ είσαι πενήντα χρονών; Καραϊσκάκης: -Αμ δεν ημπορώ να το κόψω τώρα, κυρ Πάνο. Και συ, κυρ Πάνο, είσαι ογδόντα χρονών, μα το χούι δεν τ’ αφήνεις να γαμής.

Ο χώρος που φυλακίστηκε ο Καραϊσκάκης στο Αιτωλικό πριν από την καταδικαστική απόφαση

Η απόφαση για τον Καραϊσκάκη ήταν καταδικαστική. Παρά την ασθένεια που τον ταλαιπωρούσε του ζήτησαν την ίδια μέρα να φύγει από το Αιτωλικό. Έτσι, πήρε τα 80 παλικάρια του και έφυγε την ίδια στιγμή. Τον κουβαλάν στους ώμους τους σε ένα ξυλοκρέβατο, καθώς δεν έχει δυνάμεις για να περπατήσει.

Το εκπληκτικό με τον Καραϊσκάκη που έφυγε κυνηγημένος μόνο με 80 άντρες, είναι ότι παρόλο που τον κυνηγούσαν και Έλληνες και Τούρκοι, απ΄ όπου περνούσε χωρικοί έτρεχαν να μπουν στο στρατιωτικό του σώμα. Έτσι έφτασε να διαθέτει 1.500 ένοπλους όταν συναντήθηκε με άλλους οπλαρχηγούς στο Καρπενήσι που τον δέχτηκαν σαν συμπολεμιστή τους, μετά από δύο μήνες πορείας και κυνηγητού αν και ήταν στο ξυλοκρέβατο.

Παρακολουθήστε το καταπληκτικό τοπίο της «Μικρής Βενετίας» από ψηλά. Το ιστορικό Αιτωλικό:

Πηγή