Το πλουσιοκόριτσο έγινε καλόγρια: Η ιστορία της Αγίας Φιλοθέης με το πολυτελές σπίτι που είναι το παλιότερο στην Αθήνα

Αγία Φιλοθέη: Λεπτομέρειες για το βίο της

Το πλήρες κοσμικό όνομά της ήταν Παρασκευή Μπενιζέλου, αλλά τη φώναζαν χαϊδευτικά Ρηγούλα ή Ρεβούλα. Οι γονείς της φρόντισαν να λάβει τη καλύτερη δυνατή μόρφωση για τα δεδομένα της εποχής. Το σπίτι που μεγάλωσε η Αγία Φιλοθέη θεωρείται το παλαιότερο στην Αθήνα. Αποτελεί το μοναδικό σωζόμενο δείγμα αρχοντικής κατοικίας των μεταβυζαντινών χρόνων. Η κύρια φάση του ανήκει στα τέλη του 17ου με αρχές του 18ου αιώνα και η παλαιότερη στον 16ο – 17ο αιώνα.

Στα 14 της την ανάγκασαν να παντρευτεί με τον, κατά πολύ μεγαλύτερό της, άρχοντα των Αθηνών, Ανδρέα Χειλά, ο οποίος περιγράφεται ως τσιγκούνης, ζηλιάρης και με κακή συμπεριφορά απέναντι στη σύζυγό του. Λέγεται ότι οι γονείς της , την πίεσαν να παντρευτεί παρά τη θέλησή της για να την γλιτώσουν από τους Τούρκους, που έπαιρναν τις παpθένες σκλάβες στα χαρέμια τους. Ο υποχρεωτικός γάμος της Ρεβούλας δεν κράτησε πολύ, αφού ο Χειλάς σύντομα πέθανε. Η 17χρονη πλέον χήρα ήταν πλούσια και μία από τις πιο περιζήτητες νύφες. Ωστόσο, δεν ήθελε να ξαναπαντρευτεί όπως τη συμβούλευαν οι δικοί της, αλλά να αφιερωθεί σε αγαθοεργίες και φιλανθρωπίες.

Το πανέμορφο αρχοντικό των Μπενιζέλων, στο 96 της οδού Αδριανού στην Πλάκα. Σε αυτό το σπίτι του 16ου αιώνα γεννήθηκε και έζησε η Παρασκευή Μπενιζέλου, δηλαδή η Αγία Φιλοθέη.

Όταν έφυγαν και οι γονείς της από τη ζωή, η Παρασκευή, μετά από ένα όραμα με τον Άγιο Ανδρέα, έχτισε ένα μοναστήρι με ένα εκκλησάκι στο όνομά του. Είναι το εκκλησάκι που σήμερα βρίσκεται δίπλα στο Μέγαρο της Αρχιεπισκοπής. Ταυτόχρονα με την ανέγερση της μονής, η Παρασκευή έγινε μοναχή με το όνομα Φιλοθέη. Στο μοναστήρι την ακολούθησαν αρχικά, οι υπηρέτριες που είχε στο πατρικό της και πολύ σύντομα, περίπου 150 κοπέλες. Παράλληλα με τη δράση στο μοναστήρι, η Φιλοθέη έκανε συνεχώς φιλανθρωπίες, ενώ ίδρυσε σχολεία, νοσοκομεία, ξενοδοχεία και ορφανοτροφεία.

Αγία Φιλοθέη Το Ψυχικό και η Καλογρέζα

Στο πλαίσιο του φιλάνθρωπου της βίου, η Φιλοθέη άνοιξε ένα πηγάδι σε μια περιοχή κοντά στο κέντρο, που τότε κυκλοφορούσαν κυρίως αγρότες και βοσκοί. Το «ψυχικό» αυτό της καλόγριας, όχι μόνο εξυπηρέτησε τους ανθρώπους που υπέφεραν από την λειψυδρία, αλλά έδωσε και το όνομά του στην περιοχή, όνομα που διατηρείται μέχρι σήμερα. Είναι η περιοχή του Ψυχικού! Η Φιλοθέη είναι υπεύθυνη και για την ονομασία της περιοχής της Καλογρέζας, καθώς εκεί είχε ιδρύσει παράρτημα της Μονής, με την ονομασία «Μονή της καλόγριας». Από την παραφθορά της ονομασίας, προέκυψε η Καλογρέζα.

Αγία Φιλοθέη Η σύλληψη από τους Τούρκους

Εκτός από τις γυναίκες που την είχαν ακολουθήσει στο μοναστήρι, η Φιλοθέη βοηθούσε και κοπέλες που είχαν πουληθεί στους Τούρκους ως σκλάβες. Όταν κάποιοι «αγοραστές» πληροφορήθηκαν ότι η Φιλοθέη φυγάδευε τις σκλάβες, πήγαν στο μοναστήρι, τη συνέλαβαν και την οδήγησαν στον Πασά. Εκείνος απείλησε ότι θα την αποκεφαλίσει αν δεν αλλαξοπιστήσει. Η Φιλοθέη απάντησε ότι είναι έτοιμη να θυσιαστεί στο όνομα του Χριστού. Τελικά σώθηκε μετά από διαμαρτυρίες χριστιανών που κατάφεραν να πείσουν τους Τούρκους να την απελευθερώσουν.

Το τέλος της Αγίας Φιλοθέης

Μετά την απελευθέρωσή της και την επιστροφή της στη Μονή, η Φιλοθέη έγινε ακόμα πιο αγαπητή και συγκέντρωσε στον κύκλο της περισσότερες γυναίκες. Έτσι ίδρυσε παράρτημα στα Πατήσια, στην Τζιά και την Αίγινα και διέθεσε όλη της την περιουσία σε φιλανθρωπίες. Το 1589 (αναφέρεται και το 1588) την παραμονή του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, που ήταν ο πολιούχος της Αθήνας, η Φιλοθέη βρισκόταν μαζί με άλλες μοναχές στο μοναστήρι των Πατησίων όπου έκαναν αγρυπνία. Αργά το βράδυ εισέβαλαν στο μοναστήρι εξαγριωμένοι Τούρκοι που τη χτύπησαν, τη βασάνισαν και την εγκατέλειψαν σε ημιθανή κατάσταση. Οι μοναχές που έτρεξαν να την βοηθήσουν, τη μετέφεραν σε μια κρύπτη στη Καλογρέζα , όπου στις 19 Φεβρουαρίου απεβίωσε λόγω των τραυμάτων της. Η Φιλοθέη αγιοποιήθηκε επί Οικουμενικού Πατριάρχη Ματθαίου Β’ (1595-1600).

Πηγή