Νομοσχέδιο για συνεπιμέλεια – Αυτές οι αλλαγές έχουν πέσει στο τραπέζι

Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί συναντήσεις με τους εκπροσώπους όλων των κομμάτων στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, προκειμένου να ενημερωθούν για το πόρισμα της επιτροπής. Επιθυμία της κυβέρνησης είναι η εξασφάλιση της συναίνεσης όλων των κομμάτων στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο, αφού πρόκειται για ένα εξαιρετικά ευαίσθητο κοινωνικό ζήτημα.

Με το νέο νομοσχέδιο επαναπροσδιορίζεται για πρώτη φορά μετά από περίπου 40 χρόνια από την τελευταία μεγάλη αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου, η φιλοσοφία του νομοθέτη, σε περίπτωση διάστασης μεταξύ γονέων, από την μονοδιάστατη άσκηση της γονικής μέριμνας επιμέλειας κυρίως από τον ένα γονέα, στην από κοινού πλέον άσκηση και από τους δύο γονείς. Καθιερώνεται η αρχή της μη διάκρισης για οποιοδήποτε λόγο μεταξύ των γονέων, καθώς επίσης και η έννοια της γονεϊκης αποξένωσης.

Ανάμεσα στις αλλαγές που αναμένεται να φέρει το νομοσχέδιο, καθιερώνεται σύμφωνα με πληροφορίες το ελάχιστο μαχητό τεκμήριο επικοινωνίας κατά το 1/3 του συνολικού κατανεμομένου χρόνου και αξιοποιούνται κατά τα στάδια ως μεθοδολογικά εργαλεία η κοινή συμφωνία των γονέων, η δυνατότητά τους να προσφύγουν από κοινού σε ειδικευμένο διαμεσολαβητή και, σε τελικό στάδιο, εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία, η προσφυγή στο δικαστήριο, ώστε να αποφεύγεται η εξαρχής αντιδικία που επιδρά αρνητικά στην ομαλή ψυχοσωματική αναπτύξη του τέκνου.
Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η αναμόρφωση του άρθρου 1511, όπου το δικαστήριο καλείται να αποφασίσει σχετικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας. Στο σκεπτικό της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής αναφέρεται ότι «το συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται πρωτίστως από την ισόχρονη και ουσιαστική περιουσία παρουσία και των δύο γονέων στην ανατροφή και φροντίδα του τέκνου, καθώς επίσης από την αποτροπή αποξένωση του από καθέναν απ’ αυτούς, πρέπει να αποβλέπει και η απόφαση του δικαστηρίου, όταν καλείται αυτό να αποφασίσει».

Τέλος, στην 3η παράγραφο του άρθρου, που αναφέρεται στην γνώμη του τέκνου, το νέο νομοσχέδιο εξετάζει την προσθήκη ότι αυτή πρέπει να ζητείται και να συνεκτιμάται «εφόσον κριθεί από το δικαστήριο ότι δεν αποτελεί προϊόν καθοδήγησης υποβολής».

Διαμεσολάβηση και τόπος διαμονής

Σε περιπτώσεις διαφωνίας γονέων (άρθρο 1512), η ισχύουσα νομοθεσία αναφέρει ότι την απόφαση λαμβάνει το δικαστήριο. Όμως, προτεινόμενη ρύθμιση περιλαμβάνει το στάδιο της διαμεσολάβησης, η οποία αν δεν αποδώσει θα οδηγηθεί η υπόθεση σε δικαστική κρίση. Επιπλέον, φέρεται να αλλάζει και το 1513 ΑΚ, όπου μέχρι σήμερα «σε περιπτώσεις διαζυγίου η άσκηση γονικής μέριμνας ρυθμίζεται από το δικαστήριο». Η προτεινόμενη αλλαγή επιβάλλει την «από κοινού και εξίσου άσκηση γονικής μέριμνας», εκτός αν συμφωνηθεί να ανατεθεί σε έναν από αυτούς.

Πλέον, με αλλαγή του άρθρου 1518 ΑΚ, όπου ορίζονται τα της επιμέλειας του προσώπου, αναμένεται να θεσπιστεί η υποχρέωση του γονέα να διαφυλάσσει και να ενισχύει την σχέση του τέκνου με τον άλλο γονέα, τους αδελφούς του, καθώς και με την οικογένεια του άλλου γονέα, ιδίως όταν οι γονείς δε ζουν μαζί ή ο άλλος γονέας έχει αποβιώσει. Αντίστοιχα, στο ζήτημα της της μεταβολής του τόπου διαμονής, που ταλανίζει εκατοντάδες ζευγάρια, στην προτεινόμενη διάταξη του άρθρου 1519 αναφέρεται ότι «όταν η επιμέλεια ασκείται από τον ένα γονέα ή έχει γίνει κατανομή της μεταξύ των γονέων, οι αποφάσεις για την ονοματοδοσία του τέκνου, το θρήσκευμα, για ζητήματα της υγείας του εκτός από τα επείγοντα και εντελώς τρέχοντα, καθώς και ζητήματα εκπαίδευσης που επιδρούν αποφασιστικά στο μέλλον του, λαμβάνονται και από τους δύο γονείς από κοινού».

Για την μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου που επιδρά ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τεκνό, απαιτείται προηγούμενη έγγραφη συμφωνία των γονέων η προηγούμενη δικαστική απόφαση που εκδίδεται μετά από αίτηση ενός από τους γονείς, ενώ ο γονέας τον οποίο δεν έχει ανατεθεί η άσκηση της γονικής μέριμνας έχει το δικαίωμα να ζητά από τον άλλο πληροφορίες για το πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου.

Σημαντική αλλαγή αναμένεται στο άρθρο 1520 ΑΚ, που ορίζει την προσωπική επικοινωνία. Μέχρι σήμερα, αναφέρεται ότι «ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τεκνό, διατηρεί το δικαίωμα της ευρύτερης προσωπικής επικοινωνίας με αυτό». Στο τραπέζι των συζητήσεων βρισκεταί η η συμπλήρωση της φράσης ως εξής: «Στην οποία περιλαμβάνεται τόσο η φυσική παρουσία – επαφή αυτού με το τεκνό όσο και η διαμονή του τέκνου στην οικία του. Ο συνολικός χρόνος που το τέκνο θα επικοινωνεί με το γονέα με τον οποίο δεν διαμένει, δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερος από το 1/3 υπολογιζόμενος είτε σε ετήσια, είτε σε μηνιαία είσαι εβδομαδιαία βάση, εκτός εάν ο γονέας που δεν διαμένει με το τεκνό επιθυμεί μικρότερο χρόνο επικοινωνίας».

Δικαίωμα επαφής με τρίτα πρόσωπα
Την εισαγωγή της υποχρέωσης διατήρησης επαφής με τρίτα πρόσωπα θα επιχειρήσει το νέο νομοσχέδιο, καθώς εκτός από την υποχρέωση του γονέα να μην διακόπτει την επικοινωνία του παιδιού με τους συγγενείς του, προστίθεται μια ακόμη πρόταση, αφού «οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τρίτους που έχουν αναπτύξει μαζί του κοινωνικόσυναισθηματική σχέση οικογενειακής φύσης, εφόσον με την επικοινωνία εξυπηρετείται το συμφέρον του τέκνου».